Wie was de uitvinder van de brandstofcel?
Mocht je denken dat de brandstofcel iets van deze tijd is? Mis, want William Robert Grove uit het Britse Swansea ontdekte al in 1842 dat je via een reactie tussen waterstof en zuurstof elektriciteit kon maken.
‘Gas battery’
William Robert Grove sprak toen van een ‘gas battery’. De benodigde waterstof werd uit steenkool gehaald. Daarvoor waren enorme hoeveelheden nodig in een tijd dat kolen ook hard nodig waren voor stoommachines en stoomlocomotieven. Echt duurzaam kun je deze waterstof dus niet noemen, althans niet naar hedendaagse begrippen.
Pleidooi bij Faraday
Grove bracht zijn ontdekking in oktober 1842 onder de aandacht bij chemicus en natuurkundige Michael Faraday. Die had toen al naam en faam gemaakt met zijn kennis van elektromagnetisme. Die legde ook de basis voor elektrolyse om waterstof te maken en bedacht het principe van de ‘Kooi van Faraday’, het principe van een stalen mantel die je bescherming biedt bij een blikseminslag.
Stroomschok
Grove schreef Faraday: ‘Ik heb zojuist een curieuze ontdekking gedaan die je wellicht wilt zien. Een instrument waarbij zuurstof en waterstof door buizen stromen met een membraan van platina (…), die zijn gedompeld in een bad met zwavelzuur. Ik kreeg niet alleen een onaangename stroomschok en ontdekte aan de hand van zestig verschillende proeven de vorming van kaliumjodide maar ook van water.’ Grove had kortom ontdekt dat je via een reactie van zuurstof met waterstof elektriciteit en water kunt maken.
De ‘gas battery’ van Grove werd in de 19e eeuw geen doorslaand succes. Olie en gas namen de rol van kolen over, zowel voor transport, industrie als de opwekking van elektriciteit.
Eerste vaartuig met brandstofcellen
De uitvinding trok ook elders in de wereld aandacht. Een Duitse engineer, Moritz Hermann von Jacobi, gebruikte de vondst van de Brit om een elektrische motorboot aan te drijven en voer op de rivier Neva in Sint Petersburg. Later is de technologie gebruikt door de Amerikaanse telegraaf industrie. Een echte doorbraak bleef uit. Pas met de start van de ruimtevaart kwam de brandstofcel in beeld als ideale stroomleverancier in raketten. Die hebben immers waterstof- en zuurstoftanks aan boord.
