Gastblog: ‘Waterstof kan hernieuwbare energieprojecten redden’
Fabian Benschop van PitPoint schrijft in zijn gastblog over het Nederlandse elektriciteitsnetwerk, de energietransitie, supply chain en meer. PitPoint is deelnemer van het H2 Platform en maakt schone brandstoffen als waterstof beschikbaar en betaalbaar.
De lente is weer begonnen. Voor ons betekent dat volop tijd om te genieten van de zon, maar voor ons elektriciteitsnetwerk breken zware tijden aan.
We weten allemaal dat ons elektriciteitsnetwerk perfect uitgebalanceerd moet zijn. Dit betekent dat als we 1 Gigawatt van het netwerk nemen, er ergens anders 1 Gigawatt ingevoerd moet worden. Dankzij een complex en geavanceerd systeem, profiteert Nederland van een ongekend hoge “uptime” van ons net en daarmee van het comfort dat als we de lichten aan zetten, ze het ook daadwerkelijk doen. Alleen dankzij deze perfecte balans kan ons dagelijks leven zoals we dat gewend zijn, ongestoord doorgaan.
Beperkt aantal elektriciteitscentrales
Ons elektriciteitsnetwerk is oorspronkelijk ontworpen om een beperkt aantal elektriciteitscentrales op aan te sluiten. Door de zon en windenergie die tegenwoordig wordt opgewekt, zien we een explosieve stijging van het aantal locaties waar hernieuwbare energie in het netwerk komt. Tel daar de slechte voorspelbaarheid van de zon en de wind bij op en het is duidelijk dat ons bestaande systeem voor grote uitdagingen staat. Hoe meer zon -en windenergie er in het netwerk komt, hoe duidelijker de grenzen van het netwerk zichtbaar worden.
Projecten uitgesteld of vertraagd
Dit is een bekend probleem dat steeds maar groter is geworden de afgelopen jaren. Op 21 januari, heeft Han Slootweg, de directeur netwerkstrategie bij Enexis, gekwantificeerd hoe groot het probleem is in de noordoostelijke provincies van Nederland. In deze gebieden is het land relatief goedkoop, waardoor er veel hernieuwbare energie wordt geproduceerd. Het netwerk in deze gebieden is hier niet op ingesteld met als gevolg dat een aantal projecten om hernieuwbare energie te produceren uitgesteld of vertraagd zijn. Slootweg schat dat dit geldt voor ongeveer 50% van de projecten in dit gebied. Een schrikbarend hoog aantal dat een serieuze impact heeft op de snelheid van de energietransitie.
Hoewel netwerkbedrijven kijken naar verschillende oplossingen (bv. proactieve verzwaring en vergroting van het net, betere planning, het oprekken van de capaciteit van het net en verbeterde samenwerking tussen operators) zijn dit allemaal maatregelen die tijd vragen terwijl we juist vandaag en morgen door willen met de uitrol van zon en wind.
Flexibele waterstofproductie
Bij PitPoint denken we dat waterstof een belangrijke rol bij de oplossing van deze problemen kan spelen. Door flexibele waterstofproductie in gebieden waar het netwerk overbelast kan raken, kan vraag en aanbod makkelijk weer in balans worden gebracht. Het aantal producenten van elektrolyzers (machines die water met elektriciteit omzetten naar waterstof en zuurstof) die minimaal 1 Megawatt aan capaciteit hebben is aanzienlijk. Deze 1 Megawatt is benodigd om effectief bij te kunnen dragen aan de netbalans. Binnen enkele seconden kunnen deze machines afschakelen en gedurende een aantal uren kunnen zij ook boven hun normale capaciteit waterstof produceren.
Ook dit vraagt nauwe samenwerking en door te denken in ketens moeten vraag en aanbod van waterstof samenkomen. Diverse deelnemers van het H2 Platform, waaronder PitPoint gaan graag met netwerkbedrijven in gesprek om te onderzoeken hoe een op waterstof gebaseerde supply chain de vertraging van hernieuwbare energieprojecten kan stoppen. Er is namelijk een ding dat zeker is en dat is dat de wereldwijde vraag naar hernieuwbare energie hard groeit. Als we hier de rem op zetten, kan een succesvolle energietransitie wel eens heel lastig worden.
